Trông người...
Những động thái quyết liệt của giới chức một số nước trong khu vực châu Á đối với các sai phạm của một số tên tuổi nổi tiếng trong giới showbiz đang thu hút sự quan tâm của người hâm mộ nhiều quốc gia. Điển hình là lệnh “phong sát” (cấm một người nổi tiếng tiếp tục tham gia hoạt động nghệ thuật, hoặc xuất hiện trước công chúng do có hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật nghiêm trọng) ở giới giải trí Trung Quốc gần đây được gắn với những cái tên nổi tiếng như Triệu Vy, Trịnh Sảng, Ngô Diệc Phàm…, trước đó có Phạm Băng Băng.
Hồi cuối tháng 8, bên cạnh văn bản kêu gọi người “hâm mộ ngôi sao một cách hợp lý”, Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc cũng công bố kế hoạch gồm 10 điều ngăn chặn văn hóa hâm mộ “hỗn loạn”, xóa bỏ sự ảnh hưởng tiêu cực của người nổi tiếng đến giới trẻ... Trong đó, nhấn mạnh bài trừ việc đăng tải và truyền bá tin đồn độc hại hoặc kích động người hâm mộ, thắt chặt kiểm soát các cơ quan quản lý, quảng bá hình ảnh cho người nổi tiếng… Đây được xem là những động thái cứng rắn chưa từng có trong lịch sử giới giải trí nước này.
Công chúng Hàn Quốc cũng nhiều phen choáng váng trước những vụ việc vi phạm đạo đức (bất kể mới đây hay trong quá khứ) của sao Hàn bị phanh phui. Có thể kể ra hàng loạt cái tên liên quan đến ma túy, tình dục, chat sex, bạo lực, ngoại tình như Park Yoochun, TOP, Ji Soo, Seungri, Jung Joon Young, Choi Jong Hoon, Kim Min Hee, Hong Sang Soo… Hành vi trốn nghĩa vụ quân sự cũng được “ghi nhớ” và không được tha thứ. Ngoài chuyện tùy mức độ mà đối mặt với xử lý hình sự hay không, nhưng một hậu quả nhãn tiền đó là những nhân vật này buộc phải tuyên bố giải nghệ vì không còn “cửa” để quay lại giới giải trí.
... và nghĩ đến ta...
Còn showbiz Việt thì sao? Tuy cũng xảy ra rất nhiều vụ việc đáng bị phê phán, nhưng điều khác biệt là, (hình như) chưa có nhân vật nổi tiếng nào tuyên bố giải nghệ vì những hành vi sai trái của họ. Lùm xùm nổ ra, họ tạm dừng hoạt động một thời gian, rồi “đâu lại vào đó”.
Nghệ sĩ Minh Béo bị tòa án Mỹ xử 18 tháng tù giam vì tội ấu dâm, sau khi bị trục xuất khỏi Mỹ, về lại Việt Nam, dù nhiều người kiêng dè nhưng anh ta vẫn không đến nỗi bị “tiệt” đường sống. Giữa năm nay, nhân vật này lại tiếp tục bị điều tiếng về việc quấy rối, gạ gẫm.
Thời gian qua, showbiz Việt cũng “nóng” trước những vụ việc nghệ sĩ, người đẹp quảng cáo tiền ảo, thực phẩm chức năng, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp kém chất lượng hoặc quảng cáo quá công dụng, sai sự thật. Không ít nghệ sĩ gọi đó là “tai nạn nghề nghiệp”. Sau khi bị phanh phui, có người xin lỗi thành khẩn nhưng cũng có người, xin lỗi cho có. Dù nhiều người hâm mộ bất bình, nhưng những nghệ sĩ này vẫn ngồi vững vị trí trong giới như chưa có chuyện gì xảy ra.
Mới đây, Jack là sao nam bị gọi tên trên các diễn đàn vì “phốt” tình ái của mình. Trước phản ứng của dư luận, anh này buộc phải viết thư xin lỗi mong tha thứ. Nếu như ở Trung Quốc hay Hàn Quốc, chắc hẳn giờ này, Jack đã phải tuyên bố giải nghệ. Còn ở Việt Nam thì “chưa vội được đâu”. Đến thời điểm hiện tại, anh này có tham gia Running Man 2021 hay không, phía ban tổ chức vẫn trả lời “lấp lửng”.
Hồi tháng 6, sau hàng loạt vụ việc nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, dùng mạng xã hội xúc phạm người khác, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành văn bản về việc tăng cường công tác quản lý trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Gửi đến Quốc hội khóa XV hồi cuối tháng 7, các cử tri đề nghị chấn chỉnh hành vi này. Tuy nhiên, có vẻ như, những giải pháp đến từ các cơ quan chức năng tỏ ra “miễn nhiễm” đối với nghệ sĩ. Bằng chứng là, mặc dù Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết sẽ xử lý người nổi tiếng lan truyền thông tin giun đất có thể chữa Covid-19, nhưng Angela Phương Trinh vẫn tiếp tục đăng tải clip có nội dung này.
Rõ ràng, tuy không “thả nổi” hoạt động của giới showbiz, nhưng những giải pháp đưa ra đến nay cho thấy tình trạng “lạt mềm nhưng không buộc được chặt”, đòi hỏi phải có giải pháp tăng cường, siết chặt quản lý lĩnh vực này hơn nữa.
Tới thời điểm hiện tại, Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật vừa kết thúc giai đoạn soạn thảo, lấy ý kiến các hội nghệ sĩ, các sở văn hóa rồi chỉnh sửa lại và đang chờ ý kiến cuối cùng của Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch trước khi ban hành. Tuy nhiên, Bộ quy tắc ứng xử cũng chỉ là những điều khoản “ràng vào khuôn phép” ở mặt đạo đức, chứ không có ý nghĩa nhiều về mặt chế tài để xử lý. Việc xử lý hành vi của nghệ sĩ bằng pháp luật vẫn là biện pháp cuối cùng và hữu hiệu nhất để chấn chỉnh tình trạng lộn xộn trong showbiz Việt.
