Ngày 26.8, Chính phủ công bố Nghị định 232/2025/NĐ-CP, chấm dứt cơ chế độc quyền trong sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Đây được coi là bước ngoặt chiến lược trong quá trình tái cấu trúc thị trường vàng, kỳ vọng giảm dần chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới. Nhiều người kỳ vọng, thông tin này có thể tác động đến tâm lý thị trường, giúp giá vàng hạ nhiệt.
Từ đó đến nay, giá vàng liên tục tăng. Ngày 26.8 giá vàng SJC niêm yết ở ngưỡng 126,1-127,7 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Vàng nhẫn niêm yết quanh mức 119,3-122,3 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra).
Đến nay, giá vàng miếng niêm yết ở 139,9-141,9 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Vàng nhẫn tăng lên 136,8-139,8 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra).
Như vậy giá vàng miếng SJC đã tăng 13,8 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào và 14,2 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra. Trong khi đó, vàng nhẫn tăng 17,5 triệu đồng/lượng ở cả hai chiều mua vào và bán ra.
Đà tăng giá vàng trong nước nguyên nhân chủ yếu do chịu tác động từ mức tăng mạnh của thị trường thế giới. Từ ngày 26.8 đến nay, giá vàng thế giới đã tăng 607 USD/ounce.
Nhiều người cho rằng thông tin chấm dứt cơ chế độc quyền trong sản xuất vàng miếng không tác động đến thị trường, nhưng thực tế không phải. Ngày 26.8, giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới khoảng 19,9 triệu đồng/lượng (tính theo tỷ giá Vietcombank). Đến hôm nay (10.10), mức chênh này được kéo xuống khoảng 15,15 triệu đồng/lượng.
Như vậy, việc bỏ độc quyền trong sản xuất vàng miếng, cùng với những động thái quyết liệt trước đó trong việc thanh tra, kiểm tra thị trường vàng đã giúp chênh lệch giữa hai thị trường dần hạ xuống.
Giới chuyên gia nhận định, để chính sách thẩm thấu và có tác động rõ rệt đến thị trường, cần có thời gian.
Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi) nhận định, việc bãi bỏ độc quyền và cho phép các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất vàng miếng có ý nghĩa chiến lược, giúp tăng tính cạnh tranh, đa dạng hóa nguồn cung và tiến tới một thị trường bình ổn hơn.
Tuy vậy, những tác động này không thể hiện ngay trong ngắn hạn. Việc cấp phép sản xuất, xây dựng dây chuyền, tổ chức giám sát và đặc biệt là tạo dựng niềm tin xã hội cần một khoảng thời gian. Trong giai đoạn này, tâm lý thị trường “vàng hiếm - giá sẽ tăng” vẫn chi phối mạnh, dẫn đến giá leo thang và chênh lệch mua - bán nới rộng.
“Từ nghị định đến thực thi có thể mất vài tháng, thậm chí vài năm để hình thành niềm tin và hệ thống mới. Đây là khoảng trống khiến giá vàng khó hạ ngay mà còn tiếp tục biến động mạnh” - ông Huy nói.
Bên cạnh đó, tâm lý đầu cơ tiếp tục là yếu tố chi phối. Vàng vẫn được coi là kênh trú ẩn an toàn, nên ngay cả khi cung được cải thiện, giá có thể bị đẩy lên bởi dòng tiền đầu cơ ngắn hạn. Sự chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và thế giới, cộng với kỳ vọng biến động tỷ giá, càng khiến xu hướng này gia tăng.
